Mijn grootvader over vrijheid

Marietta Petkova
4 mei
2 minuten om te lezen

'' In het Bulgaars bestaan er twee variaties op het woord vrijheid.

Svoboda is het Bulgaarse woord voor vrijheid. Maar er bestaat een etymologisch verwant woord, slobodía, dat betekent ook vrijheid maar met de connotatie van te veel. Er zit iets grenzeloos in: alles losgooien. Slobodía suggereert dat je alles mag doen wat je wilt. Dat is ook een van de lessen van mijn grootvader, hij zei: met vrijheid komt verantwoordelijkheid. Het is niet kunnen doen wat in je opkomt, maar juist doen wat op dit moment gevraagd wordt, daar vrij voor zijn! Dat is voor mij ook een kompas. Het helpt enorm in de omgang met de angst. Want als het me lukt, dan voel ik me vrij. Niet dat de angst weg is, dat kan niet, maar ik ben samen met de angst vrij, in zijn aanwezigheid vrij. Doen wat de muziek op dit moment van mij vraagt. Dat is vrijheid. En dat is de arbeid die ik dagelijks verricht.''

Lex Bohlmeijer uit 'Muziek is een hart dat alles weet'

Ik herinner me een optreden van het Derde pianoconcert van Sergei Rachmaninov in maart 1993 in Roese, mijn geboorteplaats in Bulgarije.

Het concert werd gehouden in de grote zaal van de Philharmonie, de plek waar ik als zevenjarig meisje voor het eerst legendarische Svjatoslav Richter heb horen optreden en na afloop bloemen mocht geven.

Het was afgeladen, vele vrienden, studiegenoten en docenten waren aangekomen. Ook mijn grootvader, mijn Djado, destijds 87 jaar oud en ernstig ziek, wilde er absoluut bij zijn, de man aan wie ik mijn leven in de muziek en op aarde te danken heb. Later bleek dat deze avond zijn laatste keer was.

Dit concert behoort tot de meest uitdagende momenten uit mijn geschiedenis.

Rach 3 is een killer stuk, een soort Oorlog en Vrede in de pianoliteratuur...

Het stormde van binnen, maar ik stapte de vloer op nam de verantwoordelijkheid voor wie ik op dat moment was. Dat was mijn vrijheid.