Aart van der Wal in OpusKlassiek
© Aart van der Wal, februari 2021
Schumann: Pianoconcert in a, op. 54
Chopin: Pianoconcert nr. 2 in f, op. 21
Marietta Petkova (piano), Noord Nederlands Orkest o.l.v. Michel Tabachnik
Bloomline BS10-087 • 66' •
Live-opname: nov. 2009, De Harmonie, Leeuwarden (Schumann); okt. 2008, De Oosterpoort, Groningen (Chopin)
Mijn eerste muzikale kennismaking met de Bulgaars-Nederlandse pianiste Marietta Petkova (Ruse, 1968) dateert al vanj aren terug, rond de tijd dat ik de eerste cd van haar besprak die ik onder ogen kreeg: Rachmaninovs Tweede pianosonate en een riante selectie van diens Préludes. Dat was in oktober 2006. Het was een kei van een recital, indrukwekkend en verbluffend, maar ook ontroerend (klik hier).
Later kwamen er meer albums mijn kant op en steeds was er die indruk van fenomenale techniek die gepaard ging met die verre van alledaagse combinatie van grote spontaniteit, diep doorleefde spiritualiteit en structurele beheersing. Maar ook op andere wijze ontstond contact, vorig jaar september, al spoedig na het overlijden van Leo de Klerk, die haar vanaf de jaren dat zij zich in ons land had gevestigd, door dik en dun had gesteund. Niet alleen als haar nieuwe levenspartner, maar ook als haar hoogstpersoonlijke opnameleider. Aanleiding tot de mailwisseling vormde het In Memoriam dat ik op 11 september aan Leo de Klerk had gewijd (klik hier).
Ook in ander opzicht is het jaar 2020 voor Marietta Petkova treurig verlopen, want door Covid-19 moesten concerten worden afgezegd en was er door de inmiddels progressief voortschrijdende ziekte van Leo de Klerk geen mogelijkheid meer om samen met hem nieuw werk te plannen, laat staan op te nemen. Hoe wrang moet het geweest zijn.
Leo had het me vaak genoeg verteld: dat hij met haar een ijzersterk artistiek duo vormde, hij precies wist ‘hoe het opnametechnisch moest' en dat ze samen al aan een half woord genoeg hadden om een opname of project te laten slagen.
Bloomline, Leo's audio-onderneming in 's-Gravendeel, uitgebrachte cd's met Marietta Petkova in haar onbetwiste ‘hoofdrol' grote lof toegezwaaid. Zijn voortdurend wakend oog was geen grootspraak, want allerwegen werden de door Bloomline, Leo's audio-onderneming in 's-Gravendeel, uitgebrachte cd's met Marietta Petkova in haar onbetwiste ‘hoofdrol' grote lof toegezwaaid. Het kwam feitelijk neer op het type samenwerking waaruit alleen maar synergie kon voortvloeien, zoals de vele opnamen onomstotelijk aantonen. Het sloot feitelijk aan bij waar Leo zo goed in was: met zijn warme persoonlijkheid en zijn sociale vaardigheden fantastische opnamen te maken met allerhande fantastische artiesten in de meest uiteenlopende genres. En om het resultaat daarvan toch maar vooral op zijn zelf ontworpen luidsprekers, de 'Omniwave', te laten horen...
Leo de Klerk en Marietta Petkova
Onlangs stuurde Marietta mij een mij volslagen onbekende cd onder de veelzeggende titel ‘Affettuoso', een term die we uit de muziek kennen en het beste kan worden omschreven met 'gevoelig, teder', tevens Schumanns aanduiding voor het openingsdeel van zijn pianoconcert: Allegro affettuoso. De door Leo de Klerk gemaakte live-opnamen dateerden al uit 2008 en 2009 en het album werd in 2010 uitgebracht (wat ik om onnaspeurbare redenen duidelijk gemist).
De door de Oostenrijkse cd-fabriek geleverde voorraad was kort na het uitbrengen van de cd al snel uitverkocht, maar een nieuwe bestelling bleef uit: Leo en Marietta hadden het te druk met andere dingen, er waren meerdere projecten die hun aandacht opeisten. Het kwam er gewoon niet meer van, totdat zij kortgeleden alsnog besloot om contact op te nemen met de fabriek waar beiden in het verleden zulke uitstekende contacten mee hadden onderhouden. En wat bleek? Er lagen nog zo'n 450 exemplaren onaangeroerd in de voorraadkamer. Marietta hoefde er niet lang over na te denken en binnen de kortste keren lag de gehele voorraad bij haar thuis in Almere. Dat 'verrassingspakket' kreeg een onverwacht gevolg, want op de dag van haar verjaardag, 28 januari, verraste Radio 4 haar met een bijzondere verjaardagsuitzending, waarin het tweede deel van het door haar uitgevoerde Chopin-concert werd gedraaid. In een oogwenk regende het bestellingen...
De nu uitgebrachte opnamen met het Noord Nederlands Orkest (NNO) waren niet alleen de eerste in ons land met Marietta aan de Steinway, maar ze waren tevens het begin van wat zou uitgroeien tot haar bijzondere relatie met Leo, een verbintenis die tot zijn dood ongebroken bleef.
Dan nu die pianoconcerten van Schumann en Chopin, twee werken die al decennialang tot het ‘ijzeren' repertoire behoren maar die mits onder de juiste handen toch in staat blijken steeds weer opnieuw hun ultieme schoonheid prijs te geven. Dat gebeurde ook in Leeuwarden en Groningen.
Het is onder haar koesterende handen en in haar spirituele geest geen gevecht met de materie, maar ver daarboven verheven een betoverende reis vol afwisseling, langs de toppen en dalen van het menselijk bestaan, afgronden, geitenpaadjes, zonnige vergezichten, extatisch verlangen, schemerige overpeinzing, jeugdig elan, de frisheid van de ochtenddauw, dit alles in een liefdevolle omarming van ongeëvenaarde, romantisch getinte scheppingskracht. Vertolkingen die zoveel warmte en intensiteit uitstralen, met de soliste dusdanig in het vlammende middelpunt dat zelfs het orkest in zijn rol van ‘begeleider' in haar vuur wordt meegesleept. Het uitbundige slotapplaus is tekenend (keurig ondergebracht in een aparte track).
En dan is er op de achtergrond Leo de Klerk, die dit formidabele spel met al zijn kennis en vakmanschap heeft vastgelegd en ongetwijfeld toen het beeld voor zich moet hebben gezien van Marietta met wie hij nog veel opnamen zou (willen) maken. Het is er gelukkig ook van gekomen, maar de levenskaars ging sneller uit dan ze beiden toen hebben kunnen bevroeden.
Standaardrepertoire dat buiten die standaard valt: muziek is en blijft een onuitputtelijk fenomeen, mits in de juiste handen. Dus niet alleen door haar onbetwiste eigenschappen, maar ook door de wijze waarop vertolkers zich over haar ontfermen. Het bewijs daarvan ligt voor mij. Een mijlpaal, in meerdere opzichten.
De CD is tijdelijk verkrijgbaar via de webshop.
''Muziek is mijn vaderland''
Fragmenten uit het Tweede Pianoconcert van Chopin en
het interview met Lex Bohlmeijer in Casa Luna op Radio 4
Inschrijven nieuwsbrief Abonneren op YouTube kanaal
Lieve Marietta
Ik ben 91 jaar, heb in mijn leven vanaf mijn vroege jeugd vele concerten bijgewoond en veel pianisten, waaronder beroemde klavierleeuwen, gehoord, maar jij bent een categorie apart. Veel muziek klinkt bij jous nieuw voor mij, ik onderga jouw spel met ontroering. Wij hebben reden om dankbaar te zijn!
Enig oordelingsbevoegdheid mag ik mijzelf wel toekennen, ik heb les gehad van Bram Boelee.
Zeer hartelijke groeten
Jaap van Houte
Lieve Marietta
Ik ben 91 jaar, heb in mijn leven vanaf mijn vroege jeugd vele concerten bijgewoond en veel pianisten, waaronder beroemde pianoleeuwen,gehoord, maar jij bent een categorie apart. Veel muziek klinkt bij jou nieuw voor mij, ik onderga jouw spel met ontroering. Wij hebben reden om dankbaar te zijn!
Enig oordelingsbevoegdheid mag ik mijzelf wel toekennen, ik heb les gehad van Bram Boelee.
Zeer hartelijke groeten
Jaap van Houte