Iedere maand introduceer ik een CD-album uit de reeks Bloomline & Marietta.
In maart staat "2012 live" in de spotlight, bovendien ook CD van de maand en tijdelijk verkrijgbaar van € 19,- voor € 15,-.
Lees hier het artikel 'Voorbij het ambacht, voorbij de noten' in LUISTER uit 2012.
Of lees het artikel op Visualia van Eric Bos hier.
"Re"
"In een februarinacht van 1912, raasde zo’n hevige sneeuwstorm door de straten van Moscow dat men zelfs in het centrum van het stad de weg kwijt was. Wij voelden ons weggevaagd naar de Russische steppen uit Pushkin’s 'Snow storm’’- vertelde de jonge Armeense dichteres Marietta Shaginian.
In die nacht schreef ze een brief aan Sergei Rachmaninov en ondertekende deze slechts met de lettergreep “Re” om haar eigen naam te verbergen.
Kort erna ontstond een buitengewone verbintenis tussen Marietta en de componist. Het was geen driest amoureus avontuur of een eenvoudige pennenvriendschap, het was dieper: de twee bevlogen zielen wisselden ideeën uit in een existentiële verstrengeling… Rachmaninov, eerder gesloten en ontoegankelijk, vertrouwde aan Shaginian zijn broze binnenwereld tot de diepste diepte toe.
Precies 100 jaar later, op de ijskoude avond van 9 februari 2012, betraden Leo en ik het podium van de Rotterdamse Doelen. Met 8 Etudes-Tableaux opus 33 van Rachmaninov werd de spits van het recital afgebeten. "Snow storm" anno 2012.
Vergankelijkheid
"In reactie op een reeks van maatschappelijke omwentelingen en historische gebeurtenissen, ontwikkelde de Russische kunst in de decennia en jaren voor 1917 een verscherpt gevoel voor vergankelijkheid: Witte berken in een landschap van Kuindzhi – haast abstract van het doek oplichten – allesdoordringend heimwee vervlochten in Rachmaninov’s binnenstemmen, duister voorgevoel in de verzen van Blok, Scriabin’s vluchtige harmonieën, de onvoorspelbare curve van Prokofiev’s melodieën - allemaal puzzelstukjes die pas echt in elkaar zouden passen nadat de tastbare leefwereld van hun scheppers voorgoed uiteen viel." - schreef Elger Niels in de liner notes van het album.
Na de pauze kwam de prille lente binnen met de ondeugende muzikale taal van Sergei Prokofiev, zijn Visions fugitives geïnspireerd op een gedicht van Konstantin Balmont:
"Ik begrijp niets van wijsheid, laat haar aan anderen over.
Ik ben maar een wolkje vol vuur,
Ik ben maar een wolkje…"
Geen wijdse taferelen of diepzinnige zielenroerselen, de "Vluchtige visioenen" vangen enkel gebaren. Het is de kracht van de vrije suggestie - het zijn ‘kiekjes’ waar de kijker ‘ziet’ wat niet is vastgelegd.
Foto: Mona Alikhah
Glimlach
Tot slot klonk de Lullaby, het wiegelied van Pyotr Ilyich Tchaikovsky in de bewerking van Rachmaninov. Het is zijn állerlaatste werk, een ‘afscheidslied’, geschreven in augustus 1942, een paar weken na Hitlers inval in de Sovjet-Unie. Ondanks de peilloze melancholie laat Rachmaninov de muziek niet in somberte sterven. De laatste heletoons toonladder verstilt in een kleine terts, als in een milde, haast verontschuldigende glimlach.